Problematyka badawcza
Wpływ palenia papierosów na nowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Modyfikacja czynników ryzyka u osób bez objawów choroby sercowo-naczyniowej jest podstawą pierwotnej prewencji. Powinny jej podlegać osoby należące do grup podwyższonego ryzyka, a więc m.in. osoby narażone na dym tytoniowy. Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób naczyniowo-sercowych ma podstawowe znaczenie w zapobieganiu i leczeniu tych chorób, a poznanie mechanizmów toksycznego działania różnych dawek dymu tytoniowego ma istotne znaczenie w prowadzeniu profilaktyki chorób tytoniozależnych. W związku z powyższym badania koncentrują się na określeniu wpływu środowiskowego dymu tytoniowego (ETS) i aktywnego palenia papierosów na stężenie nowych czynników ryzyka w osoczu krwi (homocysteiny, cysteiny, asymetrycznej dimetyloargininy, symetrycznej dimetyloargininy, fibrynogenu, C-reaktywnego białka) oraz stężenie nieenzymatycznych antyoksydantów (retinolu, gamma tokoferolu, alfa tokoferolu). Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr hab. Andrzej Sobczak .
Ocena bezpieczeństwa stosowania e-papierosów
E-papierosy, zwane także papierosami elektronicznymi, są elektronicznymi systemami dozującymi nikotynę w postaci aerozolu. Produkty te są obecnie sprzedawane legalnie na terenie Polski i wielu krajów UE. Z uwagi na fakt, że zawierają substancję silnie działającą, powinny podlegać specjalnym regulacjom prawnym, w tym np. jurysdykcji Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Preparatów Biobójczych. Zarówno w Polsce, jak i na terenie Unii Europejskiej, brakuje jakichkolwiek regulacji prawnych, które wymagałyby od producentów i dystrybutorów kontroli jakości i bezpieczeństwa tych produktów tak, jak ma to miejsce w przypadku konwencjonalnych papierosów. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w oficjalnym stanowisku wskazuje na pilną konieczność przeprowadzenia badań nad bezpieczeństwem e-papierosów. Celem projektu jest ocena bezpieczeństwa stosowania elektronicznych systemów dozujących nikotynę, powszechnie zwanych e-papierosami lub papierosami elektronicznymi, poprzez określenie dawek nikotyny pobieranych przez ich użytkowników. Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2010-2011 jako projekt badawczy (Grant MNiSW N N404 025638). Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr Maciej Goniewicz .
Fajka wodna jako alternatywny sposób palenia tytoniu wśród młodzieży polskiej
Społeczne kampanie i programy antynikotynowe w Polsce nie poruszają w istotnym stopniu problemu alternatywnych sposobów palenia tytoniu. Tymczasem wyniki badań prowadzonych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, a także w krajach Europy środkowo-wschodniej wskazują jednoznacznie na wzrost liczby młodych ludzi palących tytoń w formie fajki wodnej. W Polsce do chwili obecnej nie wykonano jakichkolwiek badań dotyczących rozpowszechnienia tego zjawiska wśród młodzieży, choć docierają sygnały, że ono występuje i nie jest tylko zjawiskiem niszowym. Egzotyczność fajek wodnych, specyficzny charakter ich palenia (sesje w gronie przyjaciół, podczas spotkań towarzyskich, dzielenie się ustnikiem) oraz alternatywny charakter względem papierosów są czynnikami, które decydować mogą o rosnącej popularności tego sposobu palenia tytoniu wśród młodzieży. Celem projektu jest ocena rozpowszechnienia palenia fajki wodnej wśród osób w wieku od 16 do 24 lat mieszkających na terenie Polski oraz przyczyn popularności tego alternatywnego sposobu palenia tytoniu. Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2010-2011 jako projekt badawczy (Grant MNiSW N N404 025738). Szczegółowych informacji o projekcie udziala dr Wioleta Zielińska-Danch .
Fotokataliczna degradacja leków
Obecnie światową konsumpcję antybiotyków ocenia się na od 100 000 do 200 000 ton rocznie. Szczególny niepokój wywołuje fakt łatwego przedostawania się pozostałości tych leków do środowiska, co potwierdzają dane z prowadzonego systematycznie monitoringu. Zagrożenie powodowane przez antybiotyki polega głównie na tym, że nawet w śladowych ilościach mogą one generować lekooporność u drobnoustrojów co w konsekwencji może mieć negatywny wpływ również dla zdrowia ludzi. Fakt ten sprawił, że w ostatnich latach wprowadza się ograniczenia w stosowaniu antybiotyków oraz intensywnie poszukuję się metod eliminacji antybiotyków ze ścieków. Duże nadzieje wiążą z technikami pogłębionego utleniania (AOP) np. z fotokatalityczną degradacją. Zastosowanie procesów fotokatalitycznych pozwala na rozkład i całkowitą mineralizację substancji organicznych, w tym również antybiotyków. Jednak istotnymi przeszkodami w rozpowszechnieniu się tej metody są jej wysokie koszty i niska wydajność w rzeczywistych ściekach. W naszym zespole prowadzone są badania mające na celu poprawienie wydajności fotokatalitycznej degradacji antybiotyków w ściekach, optymalizację tego procesu oraz obniżenie jego kosztów. W dalszej perspektywie zamierzamy stworzyć podstawy taniej i efektywnej technologii pozwalającej na usuwanie tych zanieczyszczeń ze ścieków. W założeniu będzie ona oparta na wykorzystaniu tanich substancji o właściwościach fotokatalitycznych i energii promieniowania słonecznego. Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr Wojciech Baran .
Ocena zmian sztywności tętnic w zależności od rodzaju ekspozycji inhalacyjnej na nikotynę
O ile związek pomiędzy ekspozycją na dym papierosowy (czynną i bierną) a zaburzeniami ze strony układu sercowonaczyniowego, w tym zmianami w sztywności tętnic, wydaje się obecnie niepodważalny, o tyle kwestią dyskusyjną pozostaje nadal wpływ samej nikotyny na sztywność tętnic. Problem ten zyskuje szczególne znaczenie w aspekcie oceny bezpieczeństwa preparatów Nikotynowej Terapii Zastępczej (NTZ) oraz nowych produktów zawierających nikotynę (np. elektronicznych papierosów, tzw. e-papierosów). Celem projektu jest ocena zmian sztywności tętnic osób zdrowych w zależności od rodzaju ekspozycji inhalacyjnej na nikotynę. Problemem naukowym jest określenie w jaki sposób charakter inhalacji nikotyny (krótkotrwałe inhalacje aerozoli z nikotyną lub dymu papierosowego, oraz długotrwałe narażenie na środowiskowy dym tytoniowy) wpływa na funkcję układu sercowo-naczyniowego (ciśnienie skurczowe i rozkurczowe oraz sztywność tętnic). Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr Izabela Szołtysek-Bołdys .
Ocena wpływu suplementacji witaminowej na stężenie nowych czynników rozwoju miażdżycy we krwi u osób nadużywających alkoholu i palących papierosy
Dla powodzenia profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych niezwykle istotne jest wczesne wykrywanie czynników ryzyka i w efekcie próby ich modyfikacji lub leczenia. Niezwykle istotne jest określenie poziomu różnych parametrów biochemicznych, a wśród nich markerów uszkodzenia śródbłonka naczyń – asymetrycznej i symetrycznej dimetyloargininy (ADMA i SDMA). Proponowane badania mają szczególne znaczenie w pierwotnej prewencji miażdżycy, w okresie gdy nie manifestują się jeszcze zmiany kliniczne. Badaniami zamierza się objąć osoby z grupy podwyższonego ryzyka, tj. osoby uzależnione od alkoholu i palące papierosy. Celem badań jest ocena nowych czynników ryzyka miażdżycy (ADMA i SDMA) u osób nadużywających alkoholu oraz palących papierosy. Ponadto celem projektu próba krytycznej oceny przydatności stosowania suplementacji witaminowej (wit. B6, B12 oraz kwas foliowy) w celu obniżenia ryzyka wystąpienia miażdżycy u pacjentów leczonych z alkoholizmu. Projekt realizowany we współpracy z Ośrodkiem Terapii Uzależnień od Alkoholu w Parzymiechach www.otua.pl . Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr Maciej Goniewicz.
Analityka dymu papierosowego
Analityka wybranych toksycznych składników dymu papierosowego (tlenku węgla, amin aromatycznych, benzo(a)pirenu, siarkowodoru, związków karbonylowych, nitrozoamin) oraz wybranych ich metabolitów w płynach ustrojowych, a także ocena narażenia na te związki czynnych i biernych palaczy papierosów. Prognostyczne modelowanie narażenia biernych palaczy papierosów na odtytoniowe substancje szkodliwe i jego weryfikacja w badaniach doświadczalnych. Badanie wpływu zindywidualizowania sposobu palenia przez palaczy papierosów (warunków wypalania, czyli tzw. topografii palenia) na zróżnicowanie narażenia na zawartość szkodliwych substancji w dymie. Szczegółowych informacji o badaniach udziela dr hab. Jan Czogała.