W Zakładzie Chemii Ogólnej i Nieorganicznej realizowane są trzy wiodące kierunki badań:
- analiza interakcji leków i środowiska oraz ich potencjalny wpływ na zdrowie ludzi,
- badania toksykologiczne nowych i tradycyjnych wyrobów tytoniowych i tytonio-zastępczych oraz poszukiwanie efektywnej terapii zastępczej wspomagającej proces rzucania palenia,
- badania nowych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Pierwszy z projektów jest powiązany z problemem postępującego zanieczyszczenie środowiska antropogenicznymi substancjami aktywnymi biologicznie, w tym pozostałościami leków wykorzystywanych w medycynie i weterynarii. Leki te powodują istotne zmiany w biocenozach. W konsekwencji drastycznie zwiększają ryzyko generowania w środowisku oraz przeniesienia na ludzkie patogeny oporności na antybiotyki.
Jeden z programów badawczych realizowanych przez nasz zespół obejmuje poszukiwanie biotycznych i abiotycznych metod ograniczania negatywnych skutków opisanego wyżej zjawiska, badania dróg przemian jakim ulegają leki oraz ocenę wpływu leków wprowadzanych do wybranych ekosystemów. Nasze badania obejmuję m.in. ocenę mechanizmu i skuteczności procesów wykorzystywanych do usuwania leków ze środowiska np.: fotokatalizy, reakcji Fentona, ozonowania czy elektrokoagulacji. Duże znaczenie naukowe i społeczne uzyskanych przez nas rezultatów potwierdził m.in. przygotowany na ich podstawie raport Komisji Europejskiej. Integralną częścią opisanych wyżej badań jest także analiza związku pomiędzy generowanymi przez leki zagrożeniami a faktyczną ich obecności w środowisku. Dlatego jednym z celów naszych działań badawczych jest opracowanie unikalnej, taniej i prostej do wykonania procedury oceny zagrożenia opartej o test toksyczności chronicznej.
Drugi z realizowanych projektów obejmuje wyznaczanie zawartości toksycznych składników dymu tytoniowego oraz aerozoli wdychanych przez palaczy i użytkowników waporyzerów. Projekt ten obejmuje również badania nad możliwym zastosowaniem procesu waporyzacji do podawania palaczom agonisty acetylocholinergicznych receptorów nikotynowych. Towarzyszące tej metodzie zachowanie nawyków behawioralnych w założeniu powinno znacznie zwiększyć efektywność terapii antynikotynowych. Z uwagi na znaczenie podejmowanego problemu, badania te mają bardzo wysoki status wpływu na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.
Kolejny projekt dotyczy poszukiwania odpowiedzi na pytanie, czy u osób, które przechorowały zakażenie wirusem SARS-CoV-2 zachodzi zwiększenie częstości wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych poprzez nasilenie klasycznych i nieklasycznych czynników ryzyka tych chorób. W kontekście zachorowalności na COVID oceniane będą czynniki ryzyka chorób serca, takie jak: ADMA, homoarginina, homocysteina i antyoksydanty (tokoferole i retinol).
Działalność naukowa ZChOiN jest prowadzona we współpracy z:
- Department of Health Behavior, Division of Cancer Prevention and Population Sciences
Roswell Park Comprehensive, Roswell Park, USA. - Katedrą Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński w
Krakowie. - Katedrą Nauk Fizjologiczno-Medycznych, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach.